Hawl i Brynu 

Diddymu'r Hawl i Brynu

Bydd yr Hawl i Brynu a'r Hawl i Gaffael yn dod i ben ar gyfer holl denantiaid y Cyngor a'r Gymdeithas Tai ar 26 Ionawr 2019.

Diddymu'n gynnar ar gartrefi newydd yn unig

Bydd yr Hawl i Brynu, yr Hawl i Gaffael a'r Hawl i Brynu a Gadwyd yn dod i ben ar gyfer "cartrefi newydd" yn unig ar 24 Mawrth 2018. Mae "cartref newydd" yn un na chafodd ei osod fel tŷ cymdeithasol am y chwe mis cyn 24 Mawrth 2018, er enghraifft eiddo a adeiladwyd o'r newydd, neu gartref sydd wedi cael ei brynu gan y landlord yn ddiweddar.

Mae yna rai eithriadau os cewch eich gorfodi i symud i mewn i "gartref newydd", er enghraifft os ydych chi'n cael eich symud o ganlyniad i ymsuddiant neu gynllun clirio.  Gofynnwch i'ch landlord am ragor o wybodaeth os ydych chi yn y sefyllfa hon.

Gwybodaeth Ychwanegol

Mae Llywodraeth Cymru wedi cyhoeddi dogfen yn esbonio effaith deddfwriaeth y 'Ddeddf Diddymu'r Hawl i Brynu a Hawliau Cysylltiedig (Cymru) 2018'.  Cliciwch ar y ddolen isod.

Taflen: Gwybodaeth am ddiddymu’r Hawl i Brynu a'r Hawl i Gaffael yng Nghymru (PDF)

Mae'r daflen hefyd ar gael mewn ieithoedd eraill fel a ganlyn:

Ffurflenni cais i brynu'ch cartref

Os ydych am weithredu hawl i brynu'ch cartref, gallwch gyflwyno'ch cais hyd at, ac yn cynnwys, 25 Ionawr 2019. Ni dderbynnir unrhyw gais a wneir ar ôl y dyddiad hwn.

Cyn i chi wneud eich cais, gweler y wybodaeth isod:

Hyd y tenantiaeth

Mae'r hawl i brynu yn codi dim ond os ydych chi wedi bod yn denant am ddwy flynedd (cyn 18 Ionawr, 2005). Mae'r amser a dreulir mewn tai sy'n eiddo i awdurdod tai eraill neu'r lluoedd arfog (yn byw mewn llety teulu'r Lluoedd Arfog) hefyd yn cyfrif. Efallai y gallwch gynnwys amser a dreuliwyd fel tenant gan eich gŵr, gwraig neu riant, sydd wedi marw ers hynny neu wedi stopio bod yn denant y sector cyhoeddus. 

Os rhoddwyd eich tenantiaeth ar ôl 18 Ionawr 2005 bydd yn rhaid i chi fod yn denant am bum mlynedd cyn cymhwyso fel uchod. Bydd modd hawlio tenantiaethau blaenorol mewn awdurdod tai eraill, lluoedd arfog (sy'n byw mewn llety teulu'r Lluoedd Arfog) neu gymdeithasau tai, ond dim ond ar ôl y cyfnod cymhwyso pum mlynedd.

Pris prynu

Bydd eich tŷ neu'ch fflat yn cael ei  brisio ar bris diweddaraf y farchnad ar ddyddiad y cais.  Caiff unrhyw welliannau a gymeradwywyd gennych chi eu diystyru at ddibenion prisio.

Mae gennych yr hawl i gael gostyngiad yn seiliedig ar hyd tenantiaeth. Mae dwy flynedd gyflawn yn rhoi 32% ar dŷ a 44% ar fflat. Yna bydd y gostyngiad yn codi o 1% ar gyfer tŷ a 2% am fflat am bob blwyddyn i uchafswm o 60% ar gyfer tŷ a 70% ar gyfer fflat.

Ni all y disgownt gymryd y pris islaw'r gost o waith gwella a gynhaliwyd gan y cyngor yn y 10 i 11 mlynedd cyn i chi ymgeisio i brynu ac, o 14 Gorffennaf 2015, uchafswm y gostyngiad yng Nghymru yw £ 8,000.

Ailwerthu

Gallwch ailwerthu'r eiddo pryd bynnag y dymunwch.

Fodd bynnag, os cyflwynwyd eich cais hawl i brynu cyn 18 Ionawr 2005, yna byddai tâl ar eich eiddo am dair blynedd. Byddai'r gostyngiad i'w ad-dalu yn gostwng un rhan o dair tan i'r tair blynedd ddod i ben.

Os cyflwynwyd eich cais hawl i brynu ar ôl 18 Ionawr 2005, yna byddai tâl ar eich eiddo am 10 mlynedd. Dros y cyfnod o 10 mlynedd, os penderfynwch werthu'r eiddo, byddai'n rhaid i chi ei gynnig yn ôl i'r cyngor yn gyntaf. Mae'r 5 mlynedd gyntaf yn gymwys am ad-dalu'r cyfnod disgownt os penderfynwch werthu o fewn y cyfnod 5 mlynedd gyntaf. Rhaid ystyried nifer o ffactorau i gyfrifo'r swm i'w ad-dalu. Byddai hyn yn dibynnu ar yr amgylchiadau ar adeg gwerthu.

Gwybodaeth bellach

Mae gwybodaeth ychwanegol ar gael ar wefan Llywodraeth Cymru neu drwy gysylltu â'n hadran Gyfreithiol a Llywodraethu.

Cysylltwch â ni